Vào những ngày đầu mùa đông, bên cạnh sự xuất hiện của , thì củ niễng hay còn có tên gọi khác là lúa bắp (một giống cây khá giống cây sả nhưng to hơn), cũng thường được các dì các mẹ bày bán ở một số chợ quê. Như một lẽ tự nhiên, mùa nào thì thức ấy, ông cha ta đã kết hợp 2 loại nguyên liệu này để làm nên món Rươi Xào Củ Niễng. Cách làm rất đơn giản nhưng lại mang đến vị ngon vừa dân dã, vừa đặc biệt, gợi nhớ hương vị quê nhà.
Củ niễng là củ gì?
Củ niễng là loài cây sống trong môi trường đất ngập nước. Trước đây loại cây này thường mọc hoang và cũng được sử dụng để làm lương thực nhưng hiện nay nó đã trở nên khan hiếm. Vì vậy, nhiều người còn khá xa lạ với củ niễng và không biết nên chế biến như thế nào. Một số vùng ở Việt Nam gieo trồng củ niễng để lấy rau ăn nhưng số lượng không nhiều.
Khi chế biến Củ Niễng, các bà nội trợ thường chỉ chọn lấy phần non của bẹ lá phình ra sau khi bóc bỏ đi những bẹ già, phần phình ra này do tác dụng của một loại nấm ký sinh trên cây niễng. Củ niễng non có màu trắng và ít chấm đen hơn củ già và khi ăn thì củ ngon cũng cũng ngọt ngon hơn so với củ niễng già.
Trong củ niễng có chứa glucid, protid và một số khoáng chất khác, ăn có vị ngọt, béo thơm, tính lạnh, không độc nên củ niễng còn có tác dụng giải khát, giải rượu và lợi tiểu. Củ niễng thường được dùng như một vị thuốc trong các trường hợp nóng ruột, táo bón, kiết lỵ. Là loại thực phẩm ngon và tốt cho sức khỏe.
Củ niễng có thể được dùng để xào với thịt bò, thịt nạc, hầm móng giò lợn, tim cật, thịt cá quả, nhưng đúng vị nhất vẫn là Củ Niễng Xào Rươi. Rươi chỉ có vào một mùa và chỉ một số tỉnh ở miền Bắc mới có rươi, vậy nên đặc sản này khá hiếm có và đắt đỏ. Rươi Tứ Kỳ – Hải Dương nổi tiếng nhiều, mập, béo ngậy, thơm ngọt, thường được các dì các mẹ ưu tiên để kết hợp với củ niễng làm nên món ăn hấp dẫn cả người già trẻ nhỏ.
Nguyên liệu làm món Rươi Xào Củ Niễng
Món ăn dân dã trước kia khá thịnh hành ở Miền Bắc Việt Nam này có nguyên liệu chính là rươi và củ niễng. Tỷ lệ và thành phần các nguyên liệu cần chuẩn bị như sau:
Rươi: 300g
Củ niễng: 500g
Vỏ quýt (nên chọn loại quýt hôi có vỏ mỏng sẽ thơm ngon hơn)
1 củ hành tây
Trứng gà: 1 quả
Thịt ba chỉ: 200g
Hành hoa, rau mùi, rau thì là, lá gấc non
Gia vị khác: Hạt tiêu, bột nêm, mì chính, mắm muối…
Cách chế biến
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Rươi tươi rửa sơ qua với nước lạnh, khuấy nhẹ tay cho sạch nhờn bẩn, nhặt bỏ rác và những con rươi bị vỡ bụng. Làm sạch lông rươi bằng nước sôi qua vài lần rửa, vớt ra rá để ráo nước.
Thịt ba chỉ rửa sạch, luộc sơ qua với nước có thêm vài hạt muối rồi vớt ra thái chỉ.
Củ niễng bóc bỏ bẹ già, rửa sạch sau đó thái vát hoặc thái chỉ.
Vỏ quýt, hành tây, lá gấc non tất cả rửa sạch thái chỉ.
Hành hoa, thì là bỏ gốc, rửa sạch cắt khúc.
Bước 2: Xào hỗn hợp các nguyên liệu
Bắc chảo lên bếp, thêm dầu đun cho nóng già, phi thơm hành rồi cho vỏ quýt, hành hoa và hành tây vào chảo mỡ xào đều, rưới một chút nước mắm rồi cho rươi vào đảo sơ qua. Bạn nhớ nhẹ tay không để rươi bị vỡ nát. Sau khoảng vài phút cho rươi săn lại thì tắt bếp, xúc rươi ra đĩa để riêng.
Để bếp cho thêm mỡ vào chảo và cho thịt ba chỉ vào rang cho cháy cạnh rồi mới cho củ niễng vào xào. Bạn có thể thêm một chút nước luộc thịt để chảo khỏi bị khô. Khi đồ xào gần chín thì cho rươi đã xào sơ vào đảo lẫn. Nêm nếm gia vị vừa ăn.
Khi tất cả nguyên liệu đã chín đều, đập trứng gà và cho hành hoa, thì là cắt khúc vào. Đợi khi trứng chín tới thì bắc ra bày ra đĩa rắc lá gấc non thái chỉ lên trên, trải thêm rau mùi cho thơm và đẹp mắt, rắc chút bột tiêu và thưởng thức khi còn nóng. Món này sẽ đặc biệt ngon và phù hợp với gia đình bạn cho những ngày đầu đông.
Ngoài ra bạn có thể dùng măng tươi hoặc củ cải trắng thay cho củ niễng xào. Bạn cũng có thể không cho trứng mà cho nấm hương vào xào cho món ăn thơm hơn tùy theo sở thích.